Válmmašvuođaáššit vuoigatvuođaministeriijas

Vuoigatvuođaministeriija ja dan hálddahussuorggi ráhkkaneami vuođđun lea válmmašvuođaláhka ja stáhtastáhtaráđi nannen servodaga dorvvolašvuođastrategiija ja našuvnnalaš riskaárvvoštallan.

Ráhkkanemiin sihkkarasto doaimmaid buoremus vejolaš hehttekeahtes dikšun dábálaš diliid heahtediliin ja spiehkastatdiliin. Ráhkkaneami vuođđun lea riskkaid árvvoštallan. Ráhkkaneami váldomihttun lea fuolahit lihkohisvuođaid ja hehttehusdiliid eastadeamis, daidda ráhkkaneamis ja dábálaš dillái máhccamis.

Válmmašvuođalága mielde stáhta virgeoapmahaččat galget sihkkarastit doaimmaideaset buoremus vejolaš buorre dikšun maiddái spiehkastatdiliin. Lága mielde dát dáhpáhuvvá válmmašvuođaplánaid, spiehkastatdiliin dáhpáhuvvan doaimma ovddaldasválmmaštallamiid ja eará doaibmabijuid bokte. Ráhkkaneami jođiha ja bearráigeahččá stáhtaráđđi ja iešguhtege ministeriija doaibmasuorggistis. Lágas máinnašuvvon vuogit lea válmmašvuođaplána gárvvisteapmi, spiehkastatdiliin dáhpáhuvvan doaimma ovddaldasválmmaštallan ja eará doaimmat. Ráhkkaneami jođiha ja bearráigeahččá stáhtaráđđi ja iešguhtege ministeriija doaibmasuorggistis.

• Válmmašvuođaláhka (1552/2011, Finlex)

Servodaga dorvvolašvuođastrategiija lea stáhtaráđi prinsihppamearrádus, mii dahká oktilažžan ráhkkaneami našuvnnalaš prinsihpaid ja stivre olles servodaga ráhkkaneami. Strategiijas govvidit servodaga čieža eallindehálaš doaimma ja eará hálddahussurggiid ovddasvástádusaid daid ollašuhttimis. 

Eallindehálaš doaimmat leat servodaga doaibmama dáfus vealtameahttumat, ja daid bajásdoallama galgá sihkkarastit buot diliin. Dat leat nie maiddái vuolggasadji ráhkkaneami plánemii buot doaibmadásiin.

• Servodaga dorvvolašvuođastrategiija

Našuvnnalaš riskaárvvoštallama mihttun lea ávaštallat Supmii vejolaččat čuohcán oalle fáhkkatlaš dáhpáhusaid, mat gáibidit virgeoapmahaččain dábálaččas spiehkkasan doaimmaid dahje veahki bivdima eará riikkain dahje riikkaidgaskasaš organisašuvnnain. Našuvnnalaš riskaárvvoštallamis leat identifiseren riskkaid, main lea viiddis našuvnnalaš mearkkašupmi ja árvvoštallan daid váikkuhusa servodaga eallindehálaš doaimmaide.

• Našuvnnalaš riskaárvvoštallan

Vuoigatvuođaministeriija guovddáš doaimmat servodaga dorvvolašvuođastrategiija dáfus

Siskkáldas dorvvolašvuohta lea okta strategiija eallindehálaš doaimmain. Oppalašdorvvolašvuođa vuođđun leat olmmošárvvu loavkitmeahttun,  álbmotválljejuvvon álbmotválddi prinsihpat, stáhtalaš doaimmaid juohkin, almmolaš váldegeavaheami lágalašvuohta ja earát riektestáhtaprinsihpat. Ovttaskas olbmo rievttit dorvvastuvvojit buot diliin ja virgeoapmahaččaide dorvvastuvvojit doarvái buorit doaibmafápmudusat. Vuoigatvuođaministeriija ja dan hálddahussuorggi doaimmat gullet dán oppalašvuhtii.

Siskkáldas dorvvolašvuohta sisttisdoallá guokte vuoigatvuođaministeriija ovddasvástádusas lean strategalaš doaimma.

1. Riektedorvovuogádaga doaibmanávcca dorvvasteapmi

Dás lea earenoamáš mearkkašupmi riikkavuloža geahččanguovllus riektestáhtaprinsihpa ollašuvvama dorvvasteamis sihke demokratiija, oppalaš ortnega ja dorvvolašvuođa bajásdoallamis. Buot diliin čuovvut riektestáhta prinsihpaid ja dorvvastat vuođđolágain suddjejuvvon rivttiid. Dán ektui sihkkarastit riekte- ja ollašuhttinvirgeoapmahaččaid doaibmanávcca ja ovttasbarggu ja gáibádusaid doaibmi riektefuolahusa ordnema várás.

Riektevuogádagain suddjet servodaga guovddáš infrastruktuvrra. Seammás eastadit ja dustet terrorismma, organiserejuvvon ja eará duođalaš rihkolašvuođa ja duođalaš hehttehusaid. Lassin riektedorvovuogádagain bajásdoallat servodatráđi.

2. Válggaid ollašuhttin ja demokratiija gáibádusaid dorvvasteapmi

Sihkkarastit almmolaš válggaid njuolggadusaid čuvvon doaimmaheami gáibádusaid buot dorvvolašvuođadiliin. Lassin bajásdoallat bissovaš válmmašvuođa doaimmahit ovdaláigge almmolaš válggaid.

Vuoigatvuođaministara hálddahussuorggi ráhkkaneapmi

Válmmašvuođalága mielde virgeoapmahaččain lea ráhkkanangeatnegasvuohta. Vuoigatvuođaministeriija jođiha, heiveha oktii ja bearráigeahččá iežas hálddahussuorggi ráhkkaneami. Virgedoaimmahagat ja lágádusat vástidit doaimmas geavadaga ordnemiin. Iešguhtege hálddahussuorggi organisašuvdna vástida iežas válmmašvuođaplánemisttis.

Vuoigatvuođaministeriijas doaibmá hálddahussuorggi dorvvolašvuođa ovttasbargojoavku, mas lahttun leat ministeriija ja hálddahussuorggi organisašuvnnaid ovddasteaddjit. Dorvvolašvuođa ovttasbargojoavku doarju vuoigatvuođaministeriija ja hálddahussuorggi organisašuvnnaid dáid iežaset ráhkkananbarggus ja eará viiddesváikkuhusa dorvvolašvuođa ovttasbarggus dorvvolašvuođa sierra oassesurggiin.