Ođsmõõvvi sääʹmteʹǧǧlääʹǩǩ raʹvvai säʹmmlai jiõččmieʹrreemvuõiggâdvuõđ
Halltõs uuʹdi täʹbbe eeʹttiǩ-kådda eʹtǩǩõõzz sääʹmteʹǧǧlääʹjj muttsen. Eʹtǩǩõõzz täävtõssân lie oouʹdeed säʹmmlai jiõččmieʹrreemvuõiggâdvuõđ teâuddjummuž di pueʹreed säʹmmlai ǩiõlâz da kulttuurâz kuõskki jiõččvaaldâšm da Sääʹmteeʹǧǧ tåimmamoudldõõzzid.
Eʹtǩǩõs veekk čõõđ Petteri Orpo halltõsprograʹmme ǩeeʹrjtum täävtõõzz, koon mieʹldd halltõõzz eʹtǩǩõõzz sääʹmteʹǧǧlääʹjjest uuʹdet eeʹjj 2023 loʹppe mõõneeʹst kansliajååʹđteei Pekka Timonen tåimmkååʹdd tuâj vuâđald õhttsažtoiʹmmjummšest Sääʹmtiiʹǧǧin. Vuâđđlääʹǩǩvälljkåʹdd lij še oudldam, što sääʹmteʹǧǧlääʹjj kuõskki eʹtǩǩõõzz uuʹdet eeʹttiǩ-kådda ääjtõõlǩani vaalpââʹj aalǥâst.
Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar lij priimmâm mõõnni vaalpââʹjest uvddum eʹtǩǩõõzz, koon vuâđđčåuddmõõžž siskkne tän eʹtǩǩõʹsse. Saǥstõõllmõõžžin Sääʹmtiiʹǧǧin leät vuällam õhttsažfiʹttjõʹsse ođđ eʹtǩǩõõzzâst še. Vuâđđlääʹǩǩvuõiggâdvuõđ äʹšštobddi õʹnne mõõnni halltõspââʹjest uvddum eʹtǩǩõõzz vuâđđčåuddmõõžžid ääʹššmeâldliʹžžen. Ååʹn uvddum eʹtǩǩõs jääʹǩǩat Timonen tåimmkååʹdd meâldlaž vuâđđčåuddmõõžžid.
Õhttsažtoiʹmmjem- da saǥstõõllâmõõlǥtemvuõđ, koon eʹtǩǩõs âânn seʹst, leät ǩeäppääm vuåǯǯum maacctõõzz vuâđald. Tõn õhttvuõđâst leät jaauktam jeäʹrab sääʹmkulttuur rââššeemǩiõlddjid di vaaiktõõzzi ärvvtõõllmõõžž kuõskki paaiʹǩid. Lââʹssen mõõntõõllmõõžž õhttsažtoiʹmmjummšest leät tiuddääm šiõtlmivuiʹm, kooi täävtõssân lij ainsmâʹtted aaʹšši njueʹbǯǯlõs ǩiõttʼtõõllmõõžž jeäʹrben ǩirrsallaš aaʹššin. Sääʹmteʹǧǧ âlgg veʹrǧǧneeʹǩǩ piijjâm mieʹrrpeivva mõõneeʹst iʹlmmted haalâst saǥstõõllâd ääʹššest. Mieʹrräiʹǧǧ âlgg leeʹd toolkvaž da tõʹst vueiʹtet väʹldded lokku ääʹšš ǩirrsallašvuõđ.
Eʹtǩǩõʹsse leät še lââʹzztam Sääʹmteeʹǧǧ eʹtǩǩeem Sääʹmteeʹǧǧ norrõõzz kuõskki šiõttâlm. Lââʹssen eʹtǩǩõõzz leät måtam vueʹzzin täʹrǩstam da vuâđđtõõllmõõžžid tiuddääm. Eʹtǩǩõõzz tääʹrǩmõs eʹtǩǩõõzz lie:
- Vaal-loǥstõõǥǥ mieʹrǩǩummuž oudldõõzzid oođeet. Pueʹttiääiʹj vaal-loǥstõõǥǥ vueʹzzeld lij kõõččmõš tåʹlǩ vuõiggâdvuõđâst jiõnsted da äʹlǧǧed võboršeʹǩǩen Sääʹmteeʹǧǧ vaalin ij-ǥa tõʹst, ǩeän vueiʹtet ââʹnned säʹmmliʹžžen. Vaal-loǥstõõǥǥ mieʹrǩǩummuž kriteeʹr vaʹstteʹče še Ruõccâst da Taarâst viõǥǥâst leʹddi ǩiõʹlle vuâđđõõvvi vuâlggsõõʹjid
- Jiõččnaž da čõnnsâʹttem muuttâsooccâmluʹvddkåʹdd toiʹmmjeʹči vuõssmõs muuttâsooccâmtääʹssen vaal-loǥstõõǥǥ kuõskki aaʹššin Sääʹmteeʹǧǧ halltõõzz sââʹjest
- Veʹrǧǧniiʹǩǩi saǥstõõllâmõõlǥtemvuõđ tuejjeet čiõlggsubun. Õhttsažtoiʹmmjem- da saǥstõõllâmõõlǥtõs ij ni veâl tuejjeʹče veto-vuõiggâdvuõđ Sääʹmtegga, peʹce kõõččmõš lij mõõntõõllâmšiõtlmest
- Vaali äiʹǧǧtaaulid da vaalmõõntõõllmõõžžid pueʹreet jm. hiâlpteeʹl jiõnstummuž sääʹmteʹǧǧvaalin.
Lääʹddjânnam vuâđđlääʹjj mieʹldd säʹmmlain lij dommvuuʹdsteez ǩiõlâz da kulttuurâz kuõskki jiõččvaaldâšm. Sääʹmteʹǧǧ ooudast säʹmmlaid tuâjees kuulli aaʹššin. Ânnʼjõž sääʹmteʹǧǧlääʹǩǩ lij eeʹjjest 1995 da lij jm. vaalid õhttneei šiõttõõzzi vueʹzzeld puärsmam. Õhttõõvvâm meerkooʹddi ooumažvuõiggâdvuõttsuåppmõõžžid vuåppi orgaan lie läittam Lääʹddjânnam säʹmmlai meerlaž- da poliittlaž vuõiggâdvuõđi neeuʹrtummšest. Eʹtǩǩõõzz čõõđ mõõneen ärvvtõõlât, što Lääʹddjânnam lääʹjjšiõttummuš lij harmoniast meeraikõskksaž ooumažvuõiggâdvuõttsuåppmõõžživuiʹm da tõt väldd lokku meeraikõskksaž vuõiggâdvuõđ tääʹzzest šõddâm ouddnummuž.
Lääʹjj lie jurddum pueʹtted viõʹǩǩe 1.7.2024.
Lââʹssteâđ:
juâǥǥasjååʹđteei Johanna Suurpää, teʹl. 0295 150 534, ouddnõmm.sokknõ[email protected]
lääʹjjšiõtteemduumšeǩ Yrsa Nyman, teʹl. 0295 150 293, ouddnõmm.sokknõ[email protected]